چگونگی شناسایی موارد دستوری شدگی

Authors

مهرداد نغزگوی کهن

abstract

در طی فرایند دستوری شدگی عناصر واژگانی تبدیل به امکانات دستوری می شوند یا اجزای دستوری ویژ گی های دستوری جدیدی را کسب می کنند. زبان شناسان با مطالعة گسترة وسیعی از زبان ها سعی کرده اند تا ساز و کار ها و اصول حاکم بر دستوری شدگی را دریابند. دستوری شدگی طی گذر زمان اتفاق می افتد، بنابر این وجود متون مکتوب از گذشتۀ یک زبان می تواند کمک زیادی به ما در شناسایی موارد دستوری شدگی نماید. با این حال می دانیم بسیاری از زبان ها (از جمله تعداد زیادی از زبان های ایرانی) دارای متون مکتوب قدیم نیستند و از گذشتة آن ها تقریباً هیچ اثری بر جای نمانده است. بسیاری از زبان ها حتّی خط ندارند و مکتوب نشده اند و زبان شناسان تنها تعدادی از آن ها را به لحاظ همزمانی توصیف نموده اند. علیرغم این کاستی ها، آشنایی کافی و وافی با اصول و ساز و کارهای دستوری شدگی می تواند به ما در شناسایی موارد دستوری شدگی حتی در زبان هایی که کمتر توصیف شده اند، کمک اساسی کند. زبان شناسان زیادی در مورد اصول و ساز و کارهای دستوری شدگی صحبت نموده اند. بعضی اوقات می توان شباهت ها و تفاوت های زیادی را در آراء آن ها مشاهده کرد. ما در این مقاله در توصیف اصول دستوری شدگی از مقالة کلاسیک هاپر (1991) استفاده کرده ایم؛ مهم ترین ساز و کارهای دستوری شدگی نیز بر اساس ویشر (2006) است. برای روشن تر شدن هر یک از این اصول و ساز و کار ها، به تفکیک مثال هایی از فارسی ارائه شده است. در پایان این مقاله به این نتیجه خواهیم رسید که استفاده از اصول دستوری شدگی بیش از ساز و کار ها می تواند به ما در شناسایی موارد دستوری شدگی کمک نماید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

دستوری شدگی و بسط استعاری

به کمک فرایند دستوری شدگی می توان چگونگی تکوین امکانات دستوری زبان را صورت بندی کرد و توضیح داد. در دستوری شدگی کلمات به امکانات دستوری تبدیل می شوند و در عین حال امکانات دستوری که معمولاً قدیمی ترند به تدریج از بین می روند و با تغییر واژگان دوباره امکانات دستوری جدیدی خلق می شود. در واقع این تغییر، یک جریان تقریباًَ یک سویه است که مرتباً تکرار می گردد و از این رو مشخص? چرخه ای بودن را برای آن قائل...

full text

دستوری شدگی در فارسی میانه

دستوری شدن فرآیندی است که طی آن عناصر واژگانی به صورت عناصر دستوری درمی آیند و یا با گذشت زمان دستوری تر می شوند. این فرآیند همواره با مقیدتر شدن اجزاء زبانی همراه است. واحدهای زبانی هنگام تغییر در مسیر دستوری شدن یا بیشتر دستوری شدن، از مراحل معینی تبعیّت می کنند و آن ها را با ترتیب خاصی پشت سر میگذارند: «جزء واژگانی آزاد > کلمه نقشی > واژه بست > وند تصریفی». بنابراین عناصر واژگانی زبان از قبیل...

15 صفحه اول

غرق شدگی

مقدمه شیفت بعد از ظهر شما در اورژانس شروع شده است. تازه بیماران را ویزیت کرده اید که ناگهان جوان 17 ساله ای را به اورژانس می آورند. او در هنگام قایق رانی در دریاچه دچار حادثه شده و غرق شده است. همراهانش وی را از آب بیرون آورده اند و به اورژانس منتقل شده است. در بررسی های اولیه: بررسی های لازم برای چنین فردی چه می باشد ؟ اقدامات درمانی در این افراد چگونه است ؟ در عرض 4 دهه گذشتهپ یشرفت هایپ زشکی...

full text

ضرورت توجه به مقولات لغوی و دستوری متفاوت در زبان روسی و فارسی و چگونگی تطبیق آن ها

می توان با اطمینان گفت، که مشکل ترین مقولة لغوی و دستوری در زبان روسی، مقولة افعال این زبان است. فعل در هر زبانی هستهء مرکزی صرف را تشکیل می دهد و در زبان روسی به لحاظ وجود برخی مکانیسم های دیگر که از مهم ترین آن ها نگرش گوینده به نحوهء چگونگی آن است، با زبان فارسی تفاوت دارد. همچنین مقوله مطلق و استمراری افعال در زبان روسی به لحاظ ایجاد تغییرات معنایی از ظرافت خاصی برخودار است. به همین علت مجر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
جستارهای زبانی

Publisher: دانشگاه تربیت مدرس

ISSN 2322-3081

volume 1

issue 2 2010

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023